‘20 tot 25% van alle tenten en kampeeruitrusting blijft achter op Europese Festivals’

Plastic Promise’s primair doel is het tegengaan van plastic voor eenmalig gebruik (single use plastics, oftewel SUP). Een groot deel van het achtergelaten campingafval is precies dit: plastic voor eenmalig gebruik. Zelfs tenten lijken op festivalcampings voor eenmalig gebruik te zijn. Sterker nog, 20 tot 25% van alle tenten en kampeeruitrusting blijft achter op Europese festivals. Op ADE Green nodigden we festivals uit die betrokken zijn bij Plastic Promise, Green Deal Circular Festivals en andere experts uit voor een rondetafelgesprek om de volgende stappen te bespreken om campingafval op festivals aan te pakken. In dit artikel delen we de belangrijkste inzichten.

OVAM-onderzoek naar afvaloplossingen op campings

Tijdens het rondetafelgesprek op ADE Green deelde Lore Claes, beleidsmedewerker bij de OVAM (Vlaamse Openbare Afvalstoffenmaatschappij) de resultaten van een recent Vlaams onderzoek naar campingafval en -materialen met ons. Het rapport zal later dit jaar beschikbaar zijn.

Tijdens het onderzoek werd via een vragenlijst data verzameld van 2.000 Vlaamse festival bezoekers. Uit dit onderzoek kwam naar voren dat de belangrijkste redenen voor het achterlaten van tenten of kampeeruitrusting kapot, goedkoop, slechte kwaliteit, moeilijk te demonteren of vieze/natte spullen zijn. De deelnemers gaven aan zelf eten en drinken mee te nemen naar de camping om dure aankopen op de camping te vermijden. De belangrijkste reden hiervoor is om geld te besparen.

In het OVAM-rapport zijn verschillende oplossingen voor afvalpreventie uitgewerkt. Bijvoorbeeld reparatiediensten ter plaatse, communities, verhuur van tenten en uitrusting, statiegeldsystemen voor de inzameling van materiaal, aanbod van afvalarm voedsel en drank en rookzones. Oplossingen om het gedrag van bezoekers te beïnvloeden zijn infrastructuur ter plaatse, stewards en communicatie. OVAM schreef onepagers voor 6 geselecteerde initiatieven:

1. Communicatie
2. Catering met weinig afval
3. Groene kampeer-/communities
4. Partytenten
5. Verhuur van kampeeruitrusting
6. Sigarettenpeuken

En natuurlijk: we hebben commitment nodig van de retailsector. Goedkope tenten van lage kwaliteit zijn gedoemd om achter te blijven. Decathlon startte een programma voor het hergebruiken en opknappen van tenten, zodat ze een belangrijke speler kunnen zijn bij de aanpak van campingafval.

Ingrediënten voor verandermanagement

De 3 belangrijkste oplossingscategorieën voor het aanpakken van campingafval zijn afgestemd op de 3 belangrijkste ingrediënten voor verandermanagement:

1. Technische / basisvoorwaarden
2. Gedrag / communicatie
3. Organisatie

De belangrijkste les is het feit dat een slim camping ontwerp (technisch) een positieve invloed heeft op het gedrag van bezoekers. Deze conclusie is  al wetenschappelijk bewezen. Zo constateerde de Universiteit van Groningen dat mensen zich eerder aan de regels houden in een schone en opgeruimde omgeving. En andersom lokt een vieze en chaotische omgeving ongewenst gedrag uit. De (sociale en fysieke) omgeving is dus een gedragsmatig duwtje in de rug.

Technische of basisvoorwaarden

Megan Best (Native Events, IL) deelde haar ideeën over technische oplossingen. Een camping is het minst beheerde gebied op een festival, zo vertelde ze. Megan noemde de noodzaak van een beter campingontwerp. In de praktijk betekent dit een overzichtelijke, gestructureerde camping, met veel vrije ruimte, goede verlichting, bij voorkeur vooraf geïnstalleerde en hoogwaardige tenten en voorzieningen (toiletten, douches, waterpunten, afvaldepots, bewegwijzering). Als praktische vuistregel noemde ze een verminderd aantal kampeerders per ha van 1.000 naar 500 personen.
Uit het onderzoek van Teresa Moore (A Greener Future, UK) bleek dat een groen campingticket het standaardaanbod zou moeten zijn. Dit campingticket mag niet duurder zijn dan een gewoon campingticket. Teresa benadrukte de noodzaak van een lekker ruikende camping. Een toiletgebouw bij de ingang van de camping is geen stimulans voor duurzaam gedrag.

Andere goede praktijken: Het is een goed idee om het groene kampeerterrein uit te breiden door het elk jaar een beetje groter te maken. Een effectieve aanpak is het aanbieden van huurtenten, koelboxen, campingstoelen, tafels etc.. Ook visueel aantrekkelijke foodcourts, afvalstortplaatsen en campingwinkels helpen.

Gedrag en communicatie

Laten we verder gaan met de gedrags- en communicatieaspecten achter dit probleem. Megan legde de noodzaak uit van een volledig regeneratieve cultuur en mentaliteit van het evenement. Focus je dus niet alleen op de camping. Een voorbeeld van hoe je een regeneratieve cultuur opbouwt, is door te beginnen met het organisatieteam. Dit team spreekt duurzame waarden, houding en gedrag uit en brengt daarmee de gewenste cultuur tot stand. Richting het evenement zal het team groeien en zal de cultuur volgen. Als dit consequent wordt beheerd, zal deze regeneratieve teamcultuur het hele festival beïnvloeden.

Het belang van menselijk contact met bezoekers is cruciaal. Dit kan door middel van beveiliging, coaches, reparatieteams, stewards, ambassadeurs etc. Uit Teresa’s onderzoek bleek dat een beveiligingsteam voor de camping de bereidheid van bezoekers om een groene camping te boeken vergroot. En (in)direct contact met een artiest op het podium is krachtig (vlog, boodschap, poster).

Teresa sprak de kracht van een ‘groene standaard’ uit, dus standaard groene campingtickets. De nudging-informatie moet beginnen bij het eerste websitebezoek, bij de kaartverkoop, op het ticket, op weg naar het evenement, etc.

Een interessant concept zijn community hubs, waar mensen zich mee kunnen identificeren. Dit kunnen foodcourts of grondstof (afval) sorteerplaatsen  zijn, maar ook herkenbare kampeerterreinen, b.v. tenten in een vierkant opgesteld, met gedeelde tafels en stoelen of zelfgemaakte borden of kunstwerken van de bezoeker. Mensen konden een engagements-verklaring voor hun gebied ondertekenen of een community-naam bedenken.

En last but not least is het positief versterken van ‘goed’ gedrag een krachtige interventie. Dit kan op materiële wijze worden gedaan, door het verstrekken van beloningen (financieel, tokens, gratis eten of drinken, kortingen, loterijen, extra’s). Of dit kan op een immateriële manier (compliment van beveiliging, coach, via app etc.). Zorg ervoor dat de feedback vooral positief is. Natuurlijk is een correctie soms nodig, maar houd de sfeer positief.

De gedragsstappen samengevat:

1. Fysieke nudges. Een gestructureerde, schone en geurloze camping zal duurzaam gedrag oproepen.
2. Online nudging. Online contactmomenten kunnen worden ingezet voor het uitbrengen van duurzaamheidsboodschappen (ticket, app).
3. Sociale nudging. Het gedrag van de crew is een voorbeeld voor het gedrag van bezoekers. Mensen hebben de neiging om gedrag van autoriteiten (beveiliging, stewards, artiesten) te kopiëren.
4. Informatie over de gevolgen van keuzes. Bewustwording van niet-duurzame keuzes kan worden ontwikkeld door middel van de juiste informatie.
5. Informatie over acties. Mensen moeten weten hoe ze de juiste keuzes kunnen maken en hoe ze het gewenste gedrag kunnen laten zien. Actiegerichte informatie is dus noodzakelijk.
6. Positieve feedback. Positieve feedback versterkt gewenst gedrag.

Doe mee!

In de sessie werd overeenstemming bereikt over de noodzaak van een gedeeld en gecoördineerd internationaal programma voor het elimineren van afval op campings. De komende maanden volgen nog een aantal interessante kennisdocumenten:

• Teresa Moore zal haar proefschrift en artikel delen (binnenkort gepubliceerd)
• OVAM-onderzoeksrapport (medio december)
• Toolkit Native events (2024)

Organisatoren van evenementen kunnen alvast aan de slag met de samengevatte acties in dit artikel. En je zou kunnen meebouwen aan een internationaal programma. Neem contact op met info@greenevents.nl voor de mogelijkheden!