Tijdens het webinar ‘wegwerp plastic op evenementen: regelgeving & praktijkcases’ dat we op 11 november 2021 organiseerden spraken Erwin Roodhart (Ondernemend Leiden) en Laura van de Voort (Green Events) met Sanne Westra (Ministerie van Infrastructuur & Waterstaat), Jelmer Vierstra (Natuur & Milieu), Tirsa van der Laan (Elevation Events), en Huib Joor (Your Productions). We kijken terug op een geslaagd webinar met wederom veel geïnteresseerde deelnemers, waaronder zowel beleidsmedewerkers als organisatoren en andere event professionals.

Welke veranderingen in regelgeving staan er te wachten? Vanaf 2023 is een circulair bekersysteem verplicht, maar hoe implementeer je dat? Op welke manier maak je duurzame keuzes? En hoe werkt het in de praktijk? Deze en veel andere vragen kwamen aan bod tijdens dit zesde webinar over de aanpak van wegwerp plastic op evenementen. In deze recap bespreken we de belangrijkste vragen, antwoorden en conclusies. Ook delen we aanvullende informatie die bij kunnen dragen aan de aanpak van wegwerp plastic op jouw evenement.

Wat is een afvalvrij bekersysteem?

We hebben het vaak over een afvalvrij of circulair bekersysteem. Voordat we verder de diepte ingaan nog even een korte uitleg. Een afvalvrij bekersysteem kent twee varianten: herbruikbaar en recyclebaar. Kies je voor herbruikbaar, dan gaat de voorkeur uit naar een beker (hardcup) die gemaakt is polypropyleen (PP), dit melkachtige materiaal beschadigd minder snel is en gaat daardoor langer mee. Ga je recyclen dan is PET het enige materiaal dat hoogwaardig gerecycled kan worden mits het in een schone monostroom (zonder andere materialen) en zonder bedrukking met inkt wordt aangeleverd bij het recyclingbedrijf. Door gebruik te maken van bekers (softcups) die gemaakt zijn van gerecycled PET (rPET) verlaag je de milieu impact van het bekersysteem.

We hebben het over een afvalvrij bekersysteem en niet over een afvalvrije beker omdat het systeem er voor moet zorgen dat de bekers daadwerkelijk terugkomen voor hergebruik of recycling. De inzet van een retoursysteem zoals statiegeld of een bekermunt is hiervoor cruciaal. Lees hier de onderzoeksresultaten en download het volledige LCA rapport dat in samenwerking met Plastic Promise is uitgevoerd.

Welke veranderingen in de regelgeving gaan vanaf 1 januari 2023 van kracht en wat betekent dat voor evenementen? 

Sanne Westra (Ministerie van Infrastructuur & Waterstaat) is verantwoordelijk voor de ontwikkeling van nieuwe regelgeving om het gebruik van wegwerp plastic te reduceren. De grootste uitdaging daarbij is het gebruik van bekers en maaltijdverpakkingen voor eenmalig gebruik te reduceren.

Hiervoor is het ministerie met veel stakeholders vanuit verschillende sectoren (denk aan evenementen, horeca, sportsector facilitaire dienstverlening, recreatie en onderwijs) in gesprek gegaan. De opties en mogelijkheden in de praktijk zijn in kaart gebracht en daar is een pakket aan maatregelen uit naar voren gekomen. De maatregelen worden zo breed mogelijk en in verschillende sectoren ingezet; overal waar bekers en voedselverpakkingen verstrekt worden. 

Er wordt onderscheid gemaakt in twee categorieën: consumptie ter plaatse en consumptie on-the-go.

Consumptie ter plaatse (gesloten evenementen)

Voorkeur wordt gegeven aan herbruikbare bekers en maaltijdverpakkingen, maar het is ook mogelijk om voor een recyclebaar systeem te kiezen. Voorwaarde is wel dat de verpakkingen daadwerkelijk gerecycled worden tot hoogwaardige producten. Daarom stelt de regeling ook een hoge eis aan de recyclingpercentages (75-90%).

Consumptie on-the-go (open evenementen)

Open evenementen mogen verpakkingen voor eenmalig gebruik niet meer gratis verstrekken en moeten een herbruikbaar alternatief aanbieden.

Een circulaire bekersysteem past binnen deze kaders. Daarbij roept Sanne organisatoren op om eerst te kijken of hergebruik een optie voor jouw evenement is, dat is vaak de meest duurzame optie. Kan dat niet? Kies dan van een recyclebaar bekersysteem. De regeling is tot 6 december 2021 in de consultatiefase, dat betekent dat iedereen nog reageren op de concept ministeriële regeling. In januari 2022 zal de definitieve regeling gepubliceerd worden.

Hoe maak je duurzame keuzes? 

Jelmer Vierstra (Natuur & Milieu) is mede-initiatiefnemer mission re-use, transitieprogramma om herbruikbare verpakkingsoplossingen zichtbaar, toegankelijk en betaalbaar voor iedereen te maken. We gingen met hem in gesprek over de noodzaak van regelgeving en het maken van duurzame keuzes

Waarom is regelgeving noodzakelijk?

Sinds een jaar of 30 wordt er op grote schaal wegwerp plastic geproduceerd. je kan het zo gek niet bedenken of het zit in een plastic wegwerp verpakking. 50% van de plastic is dan ook na 2000 geproduceerd. In een circulaire economie wil je alle materialen eindeloos gebruiken zodat je niet telkens nieuwe grondstoffen nodig hebt. De uitdaging is minder grondstoffen gebruiken en deze eindeloos in de economie rond te laten gaan. 

Hoe maak je duurzames keuzes?

Is er geen mogelijkheid om over te stappen op hergebruik? Kies dan voor recycling. Veel alternatieve materialen voor plastic hebben een vergelijkbare of soms zelfs hogere milieu impact. Daarnaast zijn er vaak ‘onzichtbare’ plastic coatings aanwezig waardoor het lastig recyclebaar is. Neem bijvoorbeeld PLA, dit is gewoon plastic en het composteert in de meeste gevallen niet.

Drie (goedbedoelde) ontsnappingsroutes

Jelmer gaf drie voorbeelden van herkenbare ontsnappingsroutes:

Tetra pak in plaats van PET flesjes
Op PET flesjes zit sinds juli 2021 statiegeld, hierdoor is hoogwaardige recycling mogelijk. Een tetra pak is voorzien van plastic coatings waardoor hoogwaardige recycling niet mogelijk is en door het vermijden van statiegeld kan het toch een zwerfafval probleem worden.

Papieren koffiebeker met plastic coating
Jaarlijk worden er in Nederland 3 miljard koffiebekers gebruikt. Het overgrote deel daarvan belandt in de verbrandingsoven. Er zijn herbruikbare alternatieven voor maar in de openbare ruimte zoals stations moet er nog gewerkt worden aan passende retourlogistiek en wasfaciliteiten om dit op grote schaal in te kunnen zetten. Evenementen lopen vaak voorop, ook wat betreft herbruikbare bekers. Het zijn natuurlijk mooie plekken om te experimenteren.

Biobased materialen
Biobased materialen zijn niet altijd duurzaam. Milieu impact is vaak groter dan plastic (mits het niet in het zwerfafval terecht komt). Daarnaast worden er vaak (bestrijdings)middelen en andere giftige stoffen gebruikt om de materialen goed te houden.

Herbruikbaar bekersysteem in de praktijk

Met Tirsa van der Laan (Elevation Events) bespraken we hoe een herbruikbaar bekersysteem in de praktijk werkt. In 2018 maakte de organisatie de overstap naar herbruikbare bekers. Samen met andere deelnemers van Plastic Promise zijn ze een samenwerking aangegaan met als gevolg dat er een universele beker met Never Give Up On Your Cup-logo op de markt kwam. 

Bekermunt systeem

Elevation werkt met een bekermuntsysteem waarbij bezoekers betalen voor de eerste beker. Bij de volgende drankbestelling nemen ze de beker of flesje weer mee naar de bar. Het is ook mogelijk om de bekers tussentijds om te ruilen voor muntje zodat je de beker niet bij hoeft te houden. De organisatie keert geen geld uit bij inlevering van de (laatste) beker maar verstrekken een bekermunt met daarop een unieke code waarmee bezoekers na het evenement prijzen kunnen winnen. Dit zorgt ervoor dat het systeem kostendekkend kan worden uitgevoerd. 

Investeer in een schoonmaakteam

Er is veel geëxperimenteerd om de laatste beker terug te krijgen. Bijvoorbeeld met bekerkokers bij de afvalbakken. De belangrijkste conclusie: investeer in schoonmaakteam. Dit team raapt de bekers meteen na afloop eerst op, daarna begint de afbouw pas. Dit zorgt ervoor dat Elevation zo’n 2%-10% van de bekers niet niet retour krijgt. Dit gaat steeds beter, ook omdat bezoekers steeds meer gewend zijn aan herbruikbare bekers en deze niet zomaar in de prullenbak zullen gooien. Komende jaren maakt de organisatie we het systeem efficiënter en daardoor duurzamer.

Meer weten over de implementatie van een herbruikbaar bekersysteem? Lees het artikel ‘Waarom herbruikbare bekers wel duurzaam, praktisch en betaalbaar te kunnen zijn’.

Recyclebaar bekersysteem in de praktijk

Huib Joor (Your Productions) weet als F&B manager van ondere ID&T (Mysteryland, Defqon, Awakenings) en Dutch Grand Prix als geen ander hoe een recyclebaar bekersysteem in de praktijk werkt. Dutch Grand Prix is het eerste griootschalige sportevenement dat zo’n systeem geïmplementeerd heeft. Onlangs interviewde we Your Productions, Heineken en Sligro over hun aanpak.

Bekermunt systeem Dutch Grand Prix

Bij binnenkomst kregen alle bezoekers een bekermunt waarmee zij een beker of flesje kregen bij de eerste bestelling aan de bar. Een lege beker wordt bij de volgende bestelling ingewisseld voor een nieuwe beker of bekermunt. Na afloop konden bezoekers met de unieke code op de bekermunt een lang weekend voor Dutch Grand Prix 2022 winnen. Daar hebben veel mensen op gereageerd en daarmee is het ook een goed marketinginstrument gebleken. Gemiddeld koopt bijna elke bezoekers een nieuwe beker. Daarnaast kan er bespaart worden op de schoonmaakkosten en dat maakt het systeem nu kostendekkend. 

Samenwerking

De nauwe samenwerking met Heineken en Sligro heeft ervoor gezorgt dat 70% van de bekers daadwerkelijk gerecycled kon worden. De bar is ingericht met het Single Use Recycling System (SURS) dat speciaal hiervoor ontwikkeld is. Daardoor kon het scheiden van bekers, blikjes en statiegeldflesjes achter de bar goed kan verlopen. Sligro heeft de bekers meegenomen naar hun distributiecentrum in Breda en heeft de bekers, na een check op vervuiling, aangeleverd bij het recyclingbedrijf.

Communicatie is belangrijk

Communicatie vooraf en tijdens het evenement is erg belangrijk. Als bezoekers op de hoogte zijn van hoe het systeem werkt scheelt dat in de doorlooptijd aan de bar. Dutch Grand Prix heeft alle bezoekers bij binnenkomst een sms bericht gestuurd met een uitleg, dat heeft goed gewerkt. De bekers die toch op een tafel of bankje achterblijven worden ingezameld door een schoonmaakteam, alles wat op de grond ligt kan niet meer hoogwaardig gerecycled worden.

Klaar voor de toekomst

Volgend jaar komt er ook statiegeld op blikjes, met dit systeem zijn we daar helemaal klaar voor de toekomst. Niet alleen met Dutch Grand Prix maar ook andere evenemente waaronder Mysteryland en Defqon zullen volgend jaar overstappen op dit systeem. Ook van plan over te stappen? Lees hier alles wat je moet weten over een recyclebaar bekersysteem op evenementen.

Meer informatie over de aanpak van wegwerp plastic

Meer weten over de aanpak van wegwerp plastic op evenementen? In 2020 organiseerde Green Events in samenwerking met onder andere Gemeente Leiden een vierdelige webinar-serie: alles over een afvalvrij bekersysteem voor evenementen. Begin dit jaar organiseerden we een vervolg, lees hier de recap van dit webinar. Bekijk voor meer informatie en praktijkcases de toolkit op de website van Plastic Promise.

Het webinar terugkijken?

Wil je het webinar terugkijken? Dit kan tot 11 mei 2022. Schrijf je hier in en ontvang de terugkijk-link in je inbox.

Samen een webinar organiseren?

Green Events organiseert in 2022 weer een aantal nieuwe webinarprogramma’s. Is er een onderwerp waar de evenementenindustrie meer vanaf zou willen of moeten weten? Laat het ons weten! We werken graag samen aan het ontwikkelen en delen van duurzame kennis.

Dit webinar is op initiatief van Green Events en in samenwerking met Plastic Promise, Ministerie van Infrastructuur & Waterstaat, Gemeente Amsterdam, Gemeente Rotterdam, Gemeente Utrecht, Nederlandse Brouwers, FWS en De Groene Afslag tot stand gekomen.