Met meer dan 400 inschrijvingen, kijken we terug op een zeer geslaagd webinar. De sector laat zien dat er ondanks de moeilijke situatie waarin vele organisatoren en andere event professionals zich bevinden, deze Corona-crisis toch wordt gebruikt voor innovatie en het bijschaven van de plannen.

Tijdens het programma ging onze host Erwin Roodhart (Ondernemend Leiden) in gesprek met verschillende experts en ervaringsdeskundigen over afvalvrije bekersystemen voor evenementen. In dit artikel lees je de belangrijkste vragen, antwoorden en conclusies. Ook delen we aanvullende informatie die bij kunnen dragen aan een succesvolle implementatie van een afvalvrij bekersysteem voor jouw evenement.

 

Waarom is het belangrijk om het eenmalig gebruik van plastic te verminderen?

Wist je dat er elk jaar meer dan acht miljoen ton (!) plastic afval in de zee terecht komt? Naar verwachting zal die hoeveelheid  in de komende twintig jaar ook nog eens verdrievoudigen. Dit verstoort het wereldwijde ecosysteem en is slecht voor de gezondheid van zowel dieren als mensen.

Wat is een afvalvrij, oftewel circulair, bekersysteem?

Een afvalvrij bekersysteem kent twee varianten: herbruikbaar en recyclebaar. Kies je voor herbruikbaar, dan gaat de voorkeur uit naar een beker (hardcup) die gemaakt is polypropyleen (PP), dit melkachtige materiaal beschadigd minder snel is en gaat daardoor langer mee. Ga je recyclen dan is PET het enige materiaal dat hoogwaardig gerecycled kan worden mits het in een schone monostroom (zonder andere materialen) en zonder bedrukking met inkt wordt aangeleverd bij het recyclingbedrijf. Door gebruik te maken van bekers (softcups) die gemaakt zijn van gerecycled PET (rPET) verlaag je de milieu impact van het bekersysteem.

We hebben het over een afvalvrij bekersysteem en niet over een afvalvrije beker omdat het systeem er voor moet zorgen dat de bekers daadwerkelijk terugkomen voor hergebruik of recycling. De inzet van een retoursysteem zoals statiegeld of een bekermunt is hiervoor cruciaal. Dit voorkomt dat de bekers op de grond belanden en daardoor in de verbrandingsoven terecht zullen komen. Voor beide varianten geldt dat de kleine PET flesjes in het systeem opgenomen kunnen worden.

Veranderingen in wet & regelgeving op het gebied van wegwerp plastic

Sanne Westra is namens het ministerie van Infrastructuur & Waterstaat verantwoordelijk voor de implementatie van de Europese Single Use Plastics richtlijn (SUP). We stelde haar tijdens het webinar een aantal vragen over de aankomende veranderingen ten aanzien van wet & regelgeving.

 

Welke veranderingen in de regelgeving gaan vanaf juli 2021 van kracht en wat betekent dat voor evenementen? 

Statiegeld op kleine flesjes

Vanaf juli 2021 is statiegeld op kleine flesjes verplicht. Als organisator of horeca ondernemer betaal je €0,15 bovenop de inkoopprijs van het drankje, net zoals bij de inkoop van grote PET flessen (alleen het bedrag is lager). Je bent als organisator niet verplicht om statiegeld te rekenen aan je bezoekers maar het vraagt wel om actie. Als de flesjes namelijk niet retour komen kunnen de kosten daarvan namelijk aardig oplopen.

 

Verbod op pastics voor eenmalig gebruik

Ook het verbod op plastic borden, bestek, rietjes en roerstaafjes gaat in juli 2021 van kracht. Deze producten dienen vervangen te worden voor herbruikbare alternatieven of door producten die van andere materialen dan plastic zijn gemaakt. Dit verbod geldt ook voor producten die gemaakt zijn van biobased plastics.

 

Markering op bekers

Tot slot is het vanaf juli 2021 verplicht om een markeringen te plaatsen op plastic wegwerpbekers. Dat geldt ook voor bekers die plastic bevatten (zoals bijvoorbeeld een coating) of gemaakt zijn van biobased plastics. Omdat inkt het recyclingproces kan verstoren is het ook toegestaan om de markering doormiddel van embossing of andere inktloze techniek toe te passen. Meer informatie over de specificaties van de markeringen vind je hier.

Veel leveranciers hebben nog een voorraad bekers staan die helaas in 2020 niet in gebruik genomen zijn. Voor de bekers die voor 3 juli 2021 op de Nederlandse markt gebracht zijn geldt dat deze nog opgemaakt mogen worden.

Welke veranderingen in de regelgeving staan er in de toekomst nog te wachten? 

Er wordt ook hard gewerkt aan nieuwe regelgeving met als doel in 2026 meetbare reductie van het gebruik van wegwerp plastic te bewerkstelligen. Vanaf 2023 zullen er verschillende maatregelen worden genomen om gebruik van wegwerpbekers en voedselcontainers te ontmoedigen. Denk daarbij aan het beschikbaar stellen van een herbruikbaar alternatief en een verbod op gratis verstrekking van single use plastic. Over de precieze invulling gaat het ministerie in gesprek met de verschillende sectoren.

Aanvullend daarop is onlangs ook een statiegeldverplichting op blikjes aangekondigd. In dit artikel lees je meer over de aankomende veranderingen in wet & regelgeving op het gebied van wegwerp plastics op evenementen. En download hier de infographic met meer info over de SUP richtlijn.

 

Herbruikbare of recyclebare bekers op evenementen, wat is de meest duurzame keuze?

In november 2020 publiceerde The LCA Centre in opdracht van Rijkswaterstaat en in samenwerking met Plastic Promise een wetenschappelijk onderzoek naar de milieueffecten van verschillende soorten plastic drinkbekers voor evenementen. Agnieszka van Batavia is projectleider van het onderzoek en deelde de belangrijkste resultaten en conclusies tijdens het webinar.

Systeemdenken

De belangrijkste conclusie is dat er in systemen gedacht moet worden en niet alleen naar bijvoorbeeld het materiaal van een beker gekeken kan worden. In beide bekersystemen is het belangrijk dat de bekers terug komen voor hergebruik en recycling.

 

Impactfactoren

Het onderzoek laat zien dat er een aantal factoren zijn die invloed hebben op de milieu impact. Het uitvalpercentage (het aantal bekers dat niet retour komt voor hergebruik) en de efficiëntie van de wasstraat waarin de bekers worden gereinigd hebben de meeste impact als het gaat om een herbruikbaar bekersysteem. Bij een recyclingsysteem zijn dat het recyclingpercentages (het aantal bekers dat daadwerkelijk gerecycled wordt) en het type beker dat gebruikt wordt. Daarbij weten we dat PET het enige materiaal is dat circulair gerecycled kan worden. PP heeft echter een lagere footprint dan PET. Agnieszka benadrukte dat biobased plastic vaak een duurzaam imago heeft maar dat biobased plastic bekers in dit onderzoek minder goed scoren als het om milieu impact gaat. 

Factoren die minder invloed hebben zijn in het geval van een herbruikbaar systeem het type beker en transport. In kleinere mate de kratten die gebruikt worden voor levering en de bedrukking. In een recyclingsysteem zijn dat het land van herkomst van de bekers en het transport. En in kleinere mate de bedrukking en het transport. Goed om te weten: een met inkt bedrukte PET beker is niet hoogwaardig recyclebaar.

Meest duurzame keuze

In samenwerking met Plastic Promise zijn er, op basis van de resultaten van de pilots die in 2019 door de deelnemers zijn uitgevoerd, verschillende scenario’s uitgewerkt. De meest voorkomende scenario’s op gebied van hergebruik en recycling zijn met elkaar vergeleken. Hierbij ligt het break even punt op zes gebruiken. Dat wil zeggen dat vanaf zes keer gebruik van een herbruikbare beker een hardcup systeem duurzamer is dan een softcup systeem.

De praktijk

Hoe werkt en afvalvrij bekersysteem in de praktijk? Om een goed beeld te kunnen geven van de mogelijkheden hebben we twee verschillende evenementen professionals gevraagd om hun aanpak met ons te delen. Gentse Feesten is een gratis toegankelijk stadsbreed evenement en Dekmantel organiseert festivals in een afgesloten terrein.

Best practices herbruikbaar bekersysteem: Gentse Feesten

De Stad Gent verplichte in 2018 het gebruik van herbruikbare bekers. De Gentse Feesten hebben in dat jaar als eerste grootschalige, stadsbrede festival in Europa laten zien dat het kan: overstappen van een wegwerp naar een herbruikbaar bekersysteem. Erik Costeur van PoléPolé Festival, een van de grootste 10-daags festivals tijdens de Gentse Feesten, vormde samen met 9 andere grote organisatoren een samenwerkingsconvenant en 1,6 miljoen wegwerpbekers (softcups) werden vervangen door een half miljoen herbruikbare bekers (hardcups) en met succes.

 

 

De aanpak van de Gentse Feesten

De eerste stap die de organisatoren namen was het berekenen van het aantal bekers. Het festival is gratis toegankelijk en daardoor volledig afhankelijk van de omzet door drankverkoop en klein subsidiebedrag. Hier konden dus geen risico’s genomen worden. De beker voorraad moest ten allen tijde voldoende zijn en in verband met ruimtegebrek en hygiëne eisen kozen zij ervoor om de bekers in een (externe) professionele wasstraat te reinigen. Lees hier meer over hygiënisch gebruik van herbruikbare bekers.

Naast bekers konden bezoekers ook bier kopen in een pitcher (inhoud zes  biertjes). Dat bleek een goede keuze te zijn geweest, want maar liefst 20% van de omzet werd in pitchers verkocht. Om het zekere voor het onzekere te nemen werd een backup systeem met wegwerpbekers klaargezet maar daar hebben ze gelukkig geen gebruik van hoeven maken. Ook werd er een opleidingsprogramma voor personeel en een communicatiecampagne vormgegeven.

 

Statiegeld

De 10 deelnemende pleinen hebben met een statiegeld bedrag van 1 euro gewerkt. Alle bekers konden bij elk van de 120 bars omgeruild worden, ongeacht de organisator. De afhandeling werd volledig door de beker leverancier verzorgd, ook de onderlinge afrekening achteraf tussen de pleinen. Niet meer dan 4,8% van de bekers is hierdoor niet retour gekomen. Op een ander plein, waar het statiegeld bedrag 2 euro was, kwamen zelfs alle bekers retour. Weer een ander plein heeft bekers vertrekt zonder statiegeld, dit was niet zonder consequenties: 70% van de bekers kwam niet retour. De ervaring leert: 1 euro statiegeld is een optimaal bedrag.

 

Draagvlak

Ondanks dat de stad Gent de overstap naar herbruikbare bekers verplicht had was het creëren van draagvlak onder ondernemers van groot belang. Ze moesten het samen tot een succes gaan maken. Erik vertelt dat de organisatoren van een nood een deugd gemaakt hebben. “Duurzame festivals hebben de toekomst, dan zijn we liever de eerste en de beste in plaats van een naloper”.

 

Grootste uitdaging

De grootste uitdaging was de kostenpost van €160.000. De stad Gent heeft €120.000 geïnvesteerd en daarbij een magazijn en vier vrachtwagens gefaciliteerd. Een flinke besparing in de schoonmaakkosten een deel van het Gentse Feesten budget, een deel van het marketingbudget en een deel van het milieu budget van de stad vormden de basis voor deze investering. In het jaar dat volgde hebben verschillende drankleveranciers ook een financiële bijdrage gedaan. Zo werd het tekort aangevuld door bij te dragen in de spoelkosten en het transport, in ruil voor het gebruik van hun branded (met logo bedrukte) bekers.  In de toekomst zal dit systeem van branded bekers verder uitgebreid worden. Ervaring leert ons nu dat het kan : logistieke oplossing met diverse soorten branded bekers.

 

Groot succes

Het was een zeer groot succes, de stad Gent en de bezoekers waren enthousiast. Met een besparing van 7% afval in gewicht en maar liefst 70% in volume, was dit de eerste keer dat de stad tijdens en na de Gentse Feesten schoon was. Alleen de blikjes van de nachtwinkels zijn nog doorn in oog voor de organisatie.

De Gentse Feesten waren een voorbeeld, veel andere steden hebben dit voorbeeld gevolgd. Uiteindelijk heeft dit geresulteerd in Vlaamse wetgeving: vanaf 2021 zijn herbruikbare bekers verplicht op alle openbare evenementen, festivals en sportevenementen.

 

Belangrijkste tips

Erik sluit zijn verhaal af met 4 belangrijke tips:

1. Koop geen eigen bekers maar kies voor huur (of leen) bekers zodat deze ook daadwerkelijk hergebruikt zullen worden en niet lange tijd ongebruikt in een magazijn blijven staan.
2. Kies voor reiniging in een professionele wasstraat. Er mag geen twijfel bestaan en geen enkel risico genomen worden als het over de hygiëne standaard gaat.
3. Zorg voor voldoende bekers en een betrouwbare beker leverancier met ervaring in logistiek op evenementen.
4. Ga in gesprek met de gemeente en de drankleveranciers over (co)financiering

 

Best-practice recyclebaar bekersysteem: Dekmantel

Sinds 2019 werkt Dekmantel met een afvalvrij bekersysteem door de inzet van gerecyclede PET bekers en flesjes. Dit systeem zetten ze in op zowel Dekmantel Festival (16.000 bezoekers) als Lentekabinet (14.000 bezoekers) en met succes: 85% werd daadwerkelijk gerecycled. Douk Vos, project manager van beide festivals, deelde zijn ervaringen tijdens het webinar.

Verantwoordelijkheid nemen

De organisatie heeft voor haar festivals ambitieuze duurzaamheidsdoelstellingen geformuleerd. Dat hebben ze niet alleen gedaan omdat ze ervan overtuigd zijn dat zij verantwoordelijkheid op dit vlak moeten nemen maar ook omdat ze een kans zien om een groot publiek te inspireren. Daarnaast verwacht de festivalbezoeker een schoon terrein zonder plastic bekertjes op de grond.

 

De aanpak van Dekmantel

Samen met de drankleveranciers heeft Dekmantel voor een (r)PET bekers en flesjes gekozen. Dit reeds gerecyclede materiaal is opnieuw hoogwaardig recyclebaar mits er geen inkt gebruikt is voor de bedrukking en het in een schone materiaalstroom ingezameld wordt.

 

Afval scheiden zonder systeem werkt niet

Ervaring uit het verleden heeft geleerd dat afval scheiden in het publieksgebied niet tot een recyclebare stroom leidt. Hier moest dus een oplossing voor komen. Binnen de Plastic Promise samenwerking werd onderling gesproken over statiegeld op wegwerpbekers (softcups) en 2019 was het jaar waarin veel festivals met een dergelijk systeem hebben geëxperimenteerd.

 

Bekermunt

Dekmantel heeft in dat eerste jaar voor een heel klantvriendelijk systeem gekozen waarbij bezoekers niet een maar twee bekermunten ontvingen bij de entree. Deze munt werd bij de eerste bestelling  aan de bar ingeruild voor een nieuwe beker. Bij de volgende bestelling werd de gebruikte beker weer omgeruild voor een nieuwe. Die extra ‘vergis-munt’ zorgde ervoor dat een rondje drankjes halen makkelijker werd en dat de bezoekers niet meteen een nieuwe beker hoefde te kopen bij verlies van een munt.

Belangrijke tip van Douk: kies van een simpel systeem dat makkelijk, bijvoorbeeld door pictogrammen uit te leggen is en maak hiervoor een intern en extern communicatieplan voor zowel voor als tijdens het evenement.

Beker-teams

De laatste beker komt in veel gevallen niet terug bij de bar, om die reden hebben ze alsnog een aantal afvalbakken met de hand na gescheiden. Ook liepen er veel beker-teams op het festival (ongeveer vier vrijwilligers per 1.000 bezoekers). Deze teams ruilde gedurende de dag gebruikte bekers van bezoekers om voor beker munten. Leuk weetje: dit leek de minst populaire shift maar de vrijwilligers vonden het heel leuk om te doen!

Daarnaast geeft Douk aan dat er niet bezuinigd is op de schoonmaak van het terrein, als er geen (ander) afval ligt zijn mensen ook minder snel geneigd om iets op de grond te gooien. Zo houd je je festival dus echt schoon.

 

Ketensamenwerking

Om er een succes van te maken is samenwerking in de hele keten noodzakelijk. Zorg ervoor dat er afstemming tussen alle partijen in de keten plaatsgevonden heeft en dat iedereen goed gebriefd is. Welke partijen zitten er dan in die keten? Denk daarbij aan: drankmerken en leveranciers (vaak ook sponsoren), beker leverancier, technische horecapartner, technische productie, productie management team, crew, food partners, schoonmaak partner, afvalinzamelaar en het recyclingbedrijf. De afvalinzamelaar brengt het materiaal (mits goed gesorteerd) naar het recyclingbedrijf en daar wordt het materiaal verwerkt tot grondstof voor nieuwe bekers of andere producten. In het geval van PET zijn dit dus twee verschillende partijen.

 

Geef ons via deze link feedback op het artikel

 

Meten is weten

Tot slot is het belangrijk om je resultaat te meten, verzamel hiervoor de juiste data zo nauwkeurig mogelijk. Denk daarbij aan het aantal gebruikte bekers, retour- en recyclingpercentage. Hou daarbij rekening met het feit dat een beker met een restje bier meer weegt dan een lege beker. Dit helpt je het proces goed bij te kunnen sturen waar nodig.

Meer weten over plastics en evenementen?

Het webinar gaf een goed beeld van hoe de praktijkcases aansluiten op de theoretische kant (regelgeving en LCA onderzoek) van de aanpak van wegwerp plastics. Ga je ook aan de slag met de aanpak van wegwerp plastics op evenementen? Wil je de juiste keuze maken en heb je hierover nog vragen?  Bekijk voor meer informatie en praktijkcases de toolkit op de website van Plastic Promise. Volg ons via LinkedIn, Instagram en schrijf je in voor de nieuwsbrief en ontvang maandelijks updates over duurzaamheid & sociale verandering in de evenementen industrie!

 

Wil je op de hoogte blijven van nieuwe webinars in 2021? Schrijf je hier in

 

Dit webinar is op initiatief van Green Events en Plastic Promise en in samenwerking met Ministerie van Infrastructuur & Waterstaat, Gemeente Rotterdam, Gemeente Utrecht, Gemeente Zwolle, Gemeente Apeldoorn en de Metaal Kathedraal tot stand gekomen.