De afgelopen jaren is er steeds meer ruimte voor discussie over diversiteit en inclusie in verschillende sectoren over de hele wereld. Evenementen zijn een unieke smeltkroes waar cultuur, horeca, muziek, sport en publiek samen kunnen komen. Daarmee hebben ze de kracht in zich om nieuwe ideeën en sociale verandering in een stroomversnelling te brengen. En toch slagen veel evenementen er nog niet in om de diverse realiteit van de samenleving te vertegenwoordigen. Hoe zorgen we ervoor dat de evenementenindustrie inclusiever wordt?

Tijdens het webinar ‘Op weg naar een inclusieve evenementenindustrie’ op donderdag 18 november spraken onze host Nadine Ridder en co-host Lyke Poortvliet er met verschillende professionals over. Rob Langenberg (Dutch Grand Prix), Mahasin Tanyaui (Dreamers INC.), Marieke Samallo (Milkshake) en Robbe van Bogaert (Eventsure)  waren te gast. In dit artikel nemen we je mee in de belangrijkste punten die tijdens het webinar zijn besproken.

Vanuit de Groene Afslag – een samenkomstplek voor duurzame koplopers – trapte Nadine Ridder het webinar af. Nadine brengt twee verschillende inzichten mee: enerzijds op professioneel vlak als strateeg en diversiteitsexpert, anderzijds op persoonlijk vlak als iemand met een biculturele achtergrond en een fluïde seksuele oriëntatie. Ze stond stil bij de vraag wat diversiteit, inclusiviteit en gelijkwaardigheid inhoudt. 

Diversiteit gaat over representatie, met als volgende stap inclusiviteit: wat wordt er met de nieuwe perspectieven gedaan? Kan, mag, en voelt iedereen zich veilig om verandering tot stand te brengen en input te leveren? Bij gelijkwaardigheid gaat het om het stilstaan bij de ongelijkheid binnen verschillende machtsstructuren. Zulke grote veranderingen brengen we niet tot stand in één nacht, maar wat we op de korte termijn wél kunnen doen leer je hier.

Mahasin Tanyuai – Dreamers INC

We beginnen het webinar met een gesprek met Mahasin, eigenaar van Dreamers INC. Met haar bedrijf focust ze zich met name op marketing- en communicatieprojecten. Daarbij vindt ze het niet alleen belangrijk om één doelgroep te representeren, maar wil ze er juist voor zorgen dat verschillende werelden samenkomen en een zo breed mogelijke groep vertegenwoordigen. Zo is Djemaa el Fna één van haar projecten. Met als slogan ‘proef ook eens van een andere cultuur’ wilde Mahasin in 2013 verschillende cultuur samenbrengen. Bij de eerste editie had 80% van de opkomst een Marokkaanse achtergrond, terwijl het juist de bedoeling was dat het festival de multiculturele inwoners van Rotterdam zou weerspiegelen. Die les namen ze mee naar latere jaren, en de opkomst is de tweede en derde editie steeds meer divers geworden.

Hoewel Dreamers INC. begon met Djemaa el Fna, is het inmiddels uitgegroeid tot een bedrijf met meerdere projecten. Hoe ze mensen verbond met eten op het eerdere festival, wilde ze nu juist mensen verbinden door middel van muziek. Door artiesten uit andere culturen op te laten treden is het ook het Concertgebouw gelukt om naast de reguliere bezoeker, ook een ander publiek aan te spreken met een andere culturele achtergrond. Midden-Oosterse artiesten samenbrengen met het Nederlands Philharmonisch Orkest zorgt daarnaast voor een schitterend optreden voor iedere bezoeker. Een recenter voorbeeld is de casting en productie die Dreamers INC. hebben verzorgd voor de bioscoopfilm Meskina waarin het verhaal wordt verteld van een Marokkaanse bruiloftscène. De film draaide in Nederland en België in totaal in 97 bioscopen. Met de hulp van Mahasin regisseert Johan Nijenhuis ook een nieuwe film: De Marokkaanse Bruiloft (2022). Met al deze verschillende projecten laat Mahasin vooral zien dat het representeren van een doelgroep helemaal niet ingewikkeld hoeft te zijn.

Veel organisatoren vinden de stap naar een andere doelgroep soms net te groot. Misschien ben je bijvoorbeeld bang dat je de plank misslaat, of andere doelgroep helemaal niet zitten te wachten op jouw concept. Daarover zegt Mahasin dat er wat betreft marketing nog een wereld te winnen valt: als er een marketingteam de diverse doelgroep niet representeert, is het in ieder geval belangrijk om je marketingtechniek te testen voordat je daarmee naar buiten treedt.

Marieke Samallo – Milkshake

Als DE vrouw achter Milkshake heeft Marieke op meerdere vlakken ervaring met het organiseren van inclusieve evenementen. Waar we het met Mahasin hebben gehad over de doelgroep met biculturele achtergronden, focust Milkshake zich op ‘All Who Love’. Dat is niet alleen de LGBTQIA+ gemeenschap, maar juist ook haar allies. Het idee voor dit festival begon bij haar eigen ervaring: Marieke zelf heeft veel queer vrienden en zag dat een festival waarin diversiteit écht samenkomt nog niet bestond. Vanuit haar eigen ideologie voor gelijkheid is ze daarom begonnen met Milkshake in (jaartal). Inmiddels is het festival uitgegroeid tot een evenement met 34.000 bezoekers.

Het festival trekt niet alleen bezoekers uit de LHBTQIA+ gemeenschap, maar ook mensen die zich identificeren als cis- of heteroseksueel – For All Who Love dus. Marieke benadrukt dat ook op het Milkshake festival incidenten ontstaan. Het is daarom essentieel dat beveiliging en organisatoren goed samenwerken en zo veel mogelijk zicht hebben op wat zich op het terrein afspeelt. Marieke heeft bijvoorbeeld een Queerwatch opgezet: een soort strandhuis waar mensen tussen publiek, beveiliging en EHBO instaan om nog beter een oogje in het zeil te houden. Je kunt als individu dus spreken van een veilige omgeving in jouw ervaring, maar je kunt nooit zeggen dat een heel festival een safe space is voor iedereen, dat bepaalt iedere bezoeker voor zichzelf. Die garantie kun je als organisator niet geven, maar je kunt er wel voor zorgen dat je klaar staat om te helpen als dat nodig is. 

Als het gaat om inclusiviteit vind Marieke het vooral belangrijk dat je openstaat voor de feedback van je bezoekers. Wees als organisator ook bereid om dingen te veranderen als je ziet dat het nodig is. Voor Milkshake betekende dat bijvoorbeeld dat ze zag dat er veel minder festivalaanbod was, vaak met Nederlandstalige en weinig diverse muziek, voor mensen met een beperking. Met haar stichting For All Who Love Foundation organiseert ze Mini Milkshake voor mensen met een beperking. Met zo’n 150 vrijwilligers, waaronder bekende namen zoals Joost van Bellen, wist ze Milkshake nog inclusiever te maken. Uiteindelijk is de filosofie dat iedereen zich overal welkom zou moeten voelen, ook op een festival. Dat geldt dus ook voor mensen met een beperking.

Rob Langenberg- Dutch Grand Prix 

Als een van de weinige evenementen die tijdens het afgelopen jaar door kon gaan was het de Dutch Grand Prix met 65000 per dag een groot succes. Ook op andere vlakken was het evenement een succes, onder andere wat betreft toegankelijkheid. 

Het vraagstuk over toegankelijkheid begon voor de Dutch Grand Prix bij de vraag of het evenement überhaupt wel toegankelijk kan zijn voor mensen met een fysieke beperking. Het evenement is in één jaar tijd opgezet, en voor mensen met een fysieke beperking was er alleen nog nagedacht over het aantal parkeerplaatsen en een rolstoelplatform dat voor hen beschikbaar zou zijn. Naar aanleiding van een groot aantal aanvragen over toegankelijkheid is Rob de samenwerking met HandicapNL gestart. Rob legde uit dat hij daar steeds meer mee geconfronteerd werd, onder andere door het team van HandicapNL. Een concreet voorbeeld: de uitgifte in de crewcatering was altijd op een hoogte waarbij alleen mensen die staan daarbij kunnen. Mensen in een rolstoel die kwamen helpen bij het evenement konden dus zelf niet zien wat er in zo’n schaal zat. Zoals Rob zelf aangaf werd zijn sociale hart daardoor geraakt, en zag hij ook in dat bepaalde zaken anders moesten.

Hij heeft drie specifieke tips voor organisatoren die hun evenement toegankelijker willen maken:

1. Ervaringsdeskundigheid 

De eerste hulpvraag begon bij het laten adviseren door professionals. Het team van de Dutch Grand Prix wist hoe ze een evenement moesten opzetten, maar hadden eigenlijk geen kennis in huis als het ging om toegankelijkheid. Hoe kom je dan achter de grotere zorgbehoeftes van bezoekers? HandicapNL bood die kennis en werkte intensief samen met het team.

2. Cofinanciering

Er zijn op dit moment verschillende manieren om aan cofinanciering te komen, dus probeer daar gebruik van te maken. De Dutch Grand Prix ontvangt geen subsidie, maar hebben hun ambities op deze manier toch waar kunnen maken. Daarbij hebben ze een deel van hun budget beschikbaar gesteld, een deel van de deelnemers gekregen, en een deel van partners gekregen. 

3. Sta ervoor open

Voor organisatoren kan het wat betreft mensen met een beperking ook een grote stap zijn om een evenement toegankelijker te maken. De angst dat er geen capaciteit is om voor goede voorzieningen te zorgen is een veelgehoorde zorg. Wat dat betreft was de organisatie van de Dutch Grand Prix sowieso een uitdaging: vanaf het begin hoorde Rob dat het onmogelijk was om de Formule1 te organiseren in Nederland. Ze draaien hun hand dan ook niet om voor uitdagingen die onmogelijk lijken. Met duinzand als ondergrond van het terrein waren die zorgen er namelijk wel degelijk. 

Je hoeft als organisator dus niet meteen in alles te voorzien. Als hetgeen wat je doet maar goed is, en je het als startpunt neemt om in volgende evenementen nog meer stappen te zetten. Zorg er als organisator voor dat je openstaat voor de mogelijkheden.

Als een van de grotere uitdagingen voor de komende jaren ziet Rob dat er nu nog relatief weinig zitplekken zijn voor deze doelgroep. Nu wordt bijvoorbeeld bepaald dat iemand maar één begeleider mee kan nemen, terwijl gezinnen van meer dan twee personen juist samen willen zitten.  

Robbe van Bogaert – Eventsure

Robbe is de oprichter van EVENTSURE waar hij zowel organisator als DJ is, en de mede-oprichter van de creatieve fabriek MEATPACK in Antwerpen. Hij werkt voor de stad Antwerpen en heeft zijn sporen verdiend in het nachtleven en de evenementencoördinatie voor jongeren. Hij is ook geboren met een fysieke beperking: door een zeldzame bot- en gewrichtsafwijking heeft hij veel pijn bij zijn dagelijkse functioneren. Juist daarom weet hij als geen ander hoe het is om een evenement te bezoeken met een rolstoel.

Om zich heen ziet hij dat veel mensen met pijn zich niet durven uit te spreken over hun eigen ongemak. Na een heftige operatie aan zijn rug is hij daarom als DJ begonnen met zijn project Human Power: een platform waarmee hij verschillende kunstenaars samenbrengt. Maar als DJ is hij ook een ervaringsdeskundige op de festivals waar hij speelt. Daarmee probeert hij festivals te overtuigen van de meerwaarde van een inclusiever evenement: namelijk een bredere doelgroep en betere ervaringen van bezoekers. Eén van de grote vragen is natuurlijk hoe je festivals meekrijgt in de ontwikkeling naar meer inclusiviteit. De proactieve aanpak van Robbe is daar een bijzonder effectief voorbeeld van. 

Belangrijkste tip

Als je als organisator bezig bent met inclusiviteit is het volgens Robbe belangrijk dat je ziet dat mensen met een beperking méér zijn dat hun beperking. Ze hebben een even grote vriendenkring als iedereen zonder beperking en willen net als iedereen met hun eigen vrienden het festival beleven. Zorg er als organisator dus voor dat je een zit-, sta- of slaapplek niet alleen mogelijk maakt voor mensen met een beperking, maar ook voor de mensen om zich heen. Uiteindelijk hoort een evenement mensen samen te brengen. Probeer daar zo veel mogelijk rekening mee te houden.

Meer doen met het thema inclusiviteit?

Toolkit ‘From Intention to Impact’ 

Afgelopen april organiseerde  we in samenwerking met de Erasmus Universiteit een webinar over diversiteit en inclusie in het Engels. Samen met studenten ontwikkelden we een toolkit voor festivals. Een samenvatting van het webinar vind je hier. Download dede toolkit hier.

Code Diversiteit & Inclusie

Gezamenlijke brancheverenigingen in de culturele en creatieve schreven een gedragscode voor de culturele sector. Op de website vind je informatie over de 4 P’s personeel, programma, partners en publiek. Daarbij organiseren ze workshops, evenementen en delen ze kennis en best-practices.. Code Diversiteit & Inclusie liet ook de handreiking  ‘Waarden voor een nieuwe taal’ maken voor een veilige, inclusieve en toegankelijke taal voor iedereen. Download de PDF hier.

Het webinar terugkijken?

Wil je het webinar terugkijken? Dit kan tot 18 mei 2022. Schrijf je hier in en ontvang de terugkijk-link in je inbox.

Samen een webinar organiseren?

Is er een onderwerp waar de evenementenindustrie meer vanaf zou willen of moeten weten? Laat het ons weten! We werken graag samen aan het ontwikkelen en delen van duurzame kennis in de vorm van een webinar.

Partners

Dit webinar is op initiatief van Green Events en in samenwerking met de Gemeente Utrecht, HandicapNL, de Provincie Noord-Holland en De Groene Afslag tot stand gekomen.

Training

Nadine Ridder verzorgt op maat gemaakte trainingen voor organisaties op het gebied van inclusiviteit, en biedt een online leermodule aan www.werkaangelijkwaardigheid.nl. 

Beeld header is een voor dit webinar aangepaste illustratie van Nazrina Rodjan uit het boek Queer in het licht (10 december 2021). Houd de website en socials van ROSE Stories in de gaten voor meer informatie over de release van het boek.